De Pantanal revisited

Dag 1

Het is een mooie dag in maart als we de grote blauwe vogel inklimmen voor een nieuw avontuur in Brazilië. We hebben ons erg verheugd op deze zeer speciale reis. Niet alleen wordt het het neusje van de zalm qua natuurschoon, we maken de reis ook met onze vriend Rob en onze agent Martyn en zo samen door Brazilië trekken is altijd bijzonder. Aankomen in Rio is als vallen in een warm bad en nadat we zijn ingecheckt hobbelen we lekker nog even langs de Arpoador, de grote rots die de stranden van Copacobana en Ipanema scheidt. Nog één caipiroska en dan gauw het bed in.

Dag 2

Vanmorgen rijden we met een Uber terug naar de luchthaven om onze huurauto op te halen. Tijd om de binnenlanden in te trekken. De overdracht gaat op zijn Braziliaans maar na een klein uurtje zijn we dan toch op pad. Via Petropolis rijden we vandaag naar Ibitipoca. Dit deel van Brazilië wordt voornamelijk bezocht door mensen uit Rio die er een weekend op uit gaan en het park zelf is vooral goed om mooie wandelingen te maken. Wij zijn echter getipt door de eigenaar van een prachtig hotel in Trancoso dat ook hier een pareltje te vinden is. En dat klopt. Sterker nog, dit is echt één van onze allermooiste plekken waar we ooit zijn geweest. Het is een privé terrein waarop een zeer fors bos te vinden is in een heuvelachtig terrein. Het gebouw waar we slapen is een 17de eeuwse koffieboerderij maar deze is volledig verbouwd en over elke centimeter is nagedacht…wat een plek! Niet goedkoop (understatement) maar als je een keer iets bijzonders wil een absolute aanrader. Nadat we zijn ingecheckt lopen we door het bos naar een waterval waar een strandje bij is aangelegd. We worden er ontvangen met lekkere drankjes en een knapperend vuur en net voor het donker hobbelen we terug. Het avondeten is goddelijk en daarna hijsen we ons nog een uurtje in de enorme jacuzzi om van de sterrenhemel te genieten…het is fijn om weer in Brazilië te zijn!

Dag 3

Na een relaxt ontbijt staat onze gids voor de dag klaar. Hij neemt ons mee op een 4 uur durende wandeltocht over het terrein. Ze hebben een aparte plek waar ze bedreigde apensoorten opnieuw proberen te introduceren maar wij kiezen er voor om de tocht te maken naar het zwarte meer. Een plek waar we heerlijk zwemmen en daarna koelen we af onder een waterval die we met enig klim- en klauterwerk kunnen bereiken. Net op tijd voor een late lunch zijn we terug om dan na de high tea ons weer in een jeep te proppen en naar boven te rijden voor de zonsondergang. Ik heb lang nagedacht of ik zou vertellen wat ons die avond overkwam maar ik kies er voor om dit een verrassing te houden voor diegenen die besluiten deze weergaloze plek te bezoeken. Laat ik volstaan dat niemand van ons die avond daar wegging zonder wat tranen te hebben weggepinkt! Na wederom een voortreffelijk maal en een jacuzzi om de kuiten te ontspannen vallen we moe maar voldaan in slaap.

Dag 4

Vandaag moeten we helaas verder. We rijden in een kleine 3 uur naar Outo Preto. De wegen zijn prachtig onderweg als we ons door de Braziliaanse heuvels slingeren. Ouro Preto is een stadje dat op is gekomen tijdens de goudkoorts die dit gebied lange tijd heeft gekenmerkt. Het dorpje zelf is erg liefelijk en is zeker fotogeniek. Mocht je deze route met ons willen maken dan zou ik zeggen dat een nacht hier verblijven op zich een prima plan is. Wij beperken ons vandaag tot 2 uurtjes rondkijken en even de hotels opnieuw bezoeken voordat we verder rijden. Vannacht slapen we in een klooster op een kleine 3 uur rijden van Ouro Preto. De omgeving van het klooster wordt gekenmerkt door heel veel mijnen en het is daarom des te meer bijzonder dat het klooster nog een safe haven is voor het wild in de omgeving. Misschien daarom is de plek wel zo goed. Het klooster is nog gewoon in gebruik en in de avond kun je er gewoon naar de mis. Na de mis volgt het avondeten en dan komt het klapstuk, manenwolven! Deze komen hier naar toe om de botjes die over blijven op te peuzelen. Natuurlijk, het is niet helemaal puur natuur maar de wolven zijn er niet elke avond en ze zijn ontzettend schuw en derhalve is het haast onmogelijk om ze anders te zien. De priester van het klooster is degene die de wolven lokt en hij legt, wel in het Portugees, uit waarom ze hier zijn en de nodige kenmerken van de manenwolf. Er zijn meerdere dieren die op dit buffet afkomen maar goed, ga zelf kijken. Het is een bijzondere en serene ervaring en het klooster is een prachtige plek in een bizar mooie omgeving. De kamers zijn overigens simpel maar wel met eigen douche en wc.

Dag 5

Een eenvoudig ontbijt helpt ons weer op pad. Vanmorgen besluiten we nog wat trails te lopen bij het klooster. Je moet hier zeker 2 dagen nemen want de wandeltocht zijn zeer divers en de moeite waard. Wij nemen een trail naar een waterval en onderweg is er een zeer rijk vogelleven en ook de waterval blijkt zeer de moeite waard. Dan is het tijd om in de auto te stappen en moeten we ons voorbereiden op de route naar Belo Horizonte. We mogen niet te laat komen want vanavond vliegen we naar Cuiaba. Wat niet in ons voordeel is dat een stuwdam in de omgeving op knappen lijkt te staan en onze route lijkt daar pal langs te lopen. Niet helemaal gerust rijden we weg en op de één of andere manier leidt Google ons feilloos naar de dam…oeps! De sfeer in de auto slaat ook wat om en we vragen ons af hoe dan verder. Met een licht verhoogde hartslag vinden we na een kleine 3 kwartier dan toch de juiste weg om de dam en kan iedereen weer rustig genieten van het landschap, spanning en sensatie…wij zagen al de krantenkoppen: “Vier kaaskoppen weggespoeld.” Vlak voor Belo Horizonte doen we ons te goed aan een heerlijke lunch in een wegrestaurant en keurig op tijd parkeren we bij de luchthaven en vliegen we fluitend naar Cuiaba waar ons hotel aan de overkant van de luchthaven ligt. We zijn terug in de Noord Pantanal!

Dag 6

Vandaag gaan we de transpantaneira op. We beginnen vroeg en stoppen bij een nieuwe lodge die eigenlijk net op gaat. Het is de Aymara lodge en het leuke is dat deze, in tegenstelling tot de nodige andere, verstopt ligt in de bossen. Een keur aan dieren scharrelt rond de lodge en wij besluiten tot een wandeling van een uurtje. Daar blijken vooral veel muggen te wonen maar de plek op zich is echt magisch! De kamers zijn zeer knus en dit is zeker een accommodatie waar we wat mee willen. Erg leuk om te zien dat er toch nog steeds mooie en nieuwe plekken opduiken in dit gebied. Na een stop bij de Rio Claro lodge, die we al jaren gebruiken, komen we in de middag aan bij de Southwild lodge waar we neerstrijken voor een late lunch en waar we vannacht ook slapen. Na een middag even lekker luieren gaat het na het avondeten per boot naar een plek waar je tapirs en jaguaroendi’s kunt zien. Helaas hebben wij vanavond geen geluk maar dat neemt niet weg dat we genieten van het luisteren naar de Braziliaanse nachtgeluiden!

Dag 7

Tonia en ik beginnen de dag met een heerlijke wandeling voor dag en dauw en we spotten de nodige herten en ook een familie vossen. Kijk, zo maakt de natuur dat dan weer goed met je. Na een typisch plattelands ontbijt zetten we koers naar Porto Joffre en droppen we daar de huurauto. We hijsen onze bagage in een boot met een vriendelijke ogende Indiaanse gids. We zijn op weg naar een lodge die we via via op het spoor zijn gekomen. Het is een lodge die door de Brazilianen wordt gebruikt als visserslodge maar er schijnt ook het nodige aan natuur te vinden te zijn. Afijn, de boot start en na 5 minuten varen stopt de gids abrupt. Wij kijken wat om ons heen en zien dan ineens onder een bosje een enorme jaguar liggen, ook goedemiddag! Het blijkt het begin van een bezoek aan een nog haast maagdelijk deel van de Pantanal. De lodge heeft prima kamers en koken kunnen ze er als de beste. De eerste middag maken we gelijk een boottocht en zelden heb ik zo veel rijkdom aan soorten gezien. Werkelijk fenomenaal… De lodge is niet goedkoop omdat het logistiek ook lastig te bereiken is maar nadat we vanmiddag nog een jaguar spotten weten we wel dat dit een plek is die voor de ware natuurliefhebber eigenlijk wel een must is! Bij terugkomst is het in de tuin van de lodge ook een drukte van belang met vogels in alle soorten en maten. Een heerlijk diner maakt de dag af.

Dag 8

Het wordt net licht als wij alweer aan boord zitten bij onze gids. We gaan nog een volle dag genieten van deze magische plek. Wat een weelde, wat een rijkdom! We spotten vanmorgen 2 jaguars (nou ja, onze gids spot ze) en een haast oneindige hoeveelheid aan vogels, reuzenotters, kaaimannen en capibara’s. De omgeving is betoverend en ik kan me niet veel plekken herinneren waar je het gevoel had zo één te zijn met de natuur. De ochtend gaat langzaam over in middag maar het enige wat ik wil is maar blijven varen en varen. Het gaat me allang niet meer om de soorten die ik wel of niet zie. Ik wil elke minuut van dit paradijs in me opzuigen en voelen! In de avond mijmeren we allemaal met wellicht iets te veel alcohol hoe mooi het leven zou zijn als we hier naar toe zouden verhuizen.

Dag 9

Na nog een laatste ochtend varen moeten we toch echt terug. Een laatste jaguar (gewoon een plaag in deze contreien??) wenst ons een goede reis en terug in Porto Joffre staat een klein vliegtuigje ons op te wachten om ons naar de Zuid Pantanal te vliegen. Gek genoeg kun je alleen maar van de ene naar de andere kant komen met een vlucht als deze, een vlucht van Cuiaba naar Campo Grande of er helemaal omheen rijden. Dit is dan wel het meest efficiënt en zeker voor ons de beste oplossing. De piloot is nog een jongeman die ons vraagt of we het leuk zouden vinden laag over de Pantanal te vliegen. Hij vergeet er bij te vertellen dat hij dit vooral leuk vindt als hij dan ook nog tussen bomen doorschiet dus als we gretig knikken zitten we 3 kwartier later wel echt met bijna knikkende knieën in een vliegtuigje. Ik zit zelf voorin en mag nog een stukje vliegen, dat is dan wel weer erg cool en ik kan mijn in Colombia opgedane kunsten weer eens even oppoetsen, tof! Na een dik uur landen we op het grasveld bij de Aguapé pousada en zijn we snel weer op pad. Deze grote veeboerderij is ook een zalige plek. In de avond scharrelen de gordeldieren door de tuin en wij spotten vandaag ook onze eerste reuzenmiereneters. Dit is een specialiteit van het huis. Het avondeten wordt verstoord door een enorme hoeveelheid kleine vliegjes. Dat schijnt zelden voor te komen maar goed, eten is wel lastig. Ze zitten echt overal dus dan maar wat extra proteïne.

Dag 10

Na een gezellig gesprek met de eigenaar tijdens het ontbijt krijgen we een nieuwe huurauto en karren we naar de buren. Dit is de zus van de eigenaar van Aguapé maar zij heeft haar eigen knusse plek. Pousada Pequi is echt zeer warm ingericht en persoonlijk heb ik hier een lichte voorkeur voor al zie je rond de lodge denk ik meer dieren bij Aguapé. Het afscheid is ook hier zeer hartelijk want voor vandaag moeten we echt nog een eind. We moeten naar Bonito en dat ligt niet eens echt in de Pantanal. Veel mensen vragen ons waarom ze hier naar toe moeten maar deze heuvels rond de Pantanal zijn van kalk en zit bijna net zo vol met dieren. Bovendien is dit hét gebied om leuke actieve dingen te doen en daarmee vind ik het zelf een heerlijk gebied. Wij slapen vanavond in Boyra, een prachtige lodge met maar 8 kamers. Het koppel dat het runt doet dat echt met zeer veel liefde. Het eten is van een zeer goed niveau en vanuit het zwembad kijk je zo naar de omliggende jungle.

Dag 11

We worden wakker gemaakt omdat we apen op het dak hebben en Tonia en ik besluiten naar de rivier te lopen om eens even lekker te gaan poedelen. Het is even op de tanden bijten want warm is anders maar eenmaal er in willen we er eigenlijk niet meer uit. We moeten want vanmorgen zetten we koers naar de Rio do Prata waar we gaan snorkelen. De tocht is fantastisch en het water is kraakhelder. Dit is wel een zijrivier van de Rio do Prata maar laat dat de pret niet drukken. Een copuleuze lunch volgt maar na bijna anderhalf uur in het water mag dat ook wel. Een korte rit brengt ons dan bij de Buraco de Araras, een sinkhole waar het krioelt van de ara’s. Een uur lang kijk ik mijn ogen uit en blijf ik me maar verbazen hoe rijk de natuur van dit land toch is. Het is alweer bijna donker voordat we terugkomen bij onze lodge.

Dag 12 & 13

Vandaag en morgen gaan Tonia, Rob en ik samen verder. Martyn gaat nog wat plekken bezoeken terwijl wij een paar nachten bij onze oude liefde Refugio da Ilha mogen verblijven. Sinds ons eerste verblijf een kleine 10 jaar geleden is er wel het nodige verandert. Het is nu meer een lodge dan toen maar dat maakt het niet een mindere plek. De familie beleving van toen (het kijken van de Confederations cup bij de familie op de bank) heeft plaats gemaakt voor een ruim opgezette plek waar overal bankjes staan om de omgeving in de gaten te houden. Een enorme variëteit aan flora en fauna zorgt er voor dat je hier ook echt een lange tijd zou kunnen verblijven. De keuken is nog steeds onovertroffen en de lunch en het diner zijn een eetsafari op zich. Daartussen ga je met de gidsen van de lodge per auto en boot op zoek naar de vele bijzondere plekjes die ze hebben. Wij zijn nog net te vroeg want het water staat nog erg hoog en dat maakt het voor wild lastig om langs de rivier te verblijven. Ach, van vogels worden we net zo blij en dus komen we volledig aan onze trekken. De dagen gaan haast geruisloos voorbij en wij kunnen heerlijk nog even bijtaken voordat we weer terug gaan naar huis.

Dag 13 & 14

We vliegen terug naar Rio de Janeiro. Bij de overstap in Sao Paulo stapt Martyn gewoon uit en Rob vliegt naar Salvador. Tonia en ik genieten van een laatste avond uit eten en kiezen een knus sushi plekje in Copacobana. Voor ons hotel wordt een scene geschoten voor een tele novella en dus kijken wij nog even onze ogen uit. De volgende dag roept het strand en lummelen we lekker de dag door. In de avond rijden we naar de luchthaven en zit het er helaas weer op. Moito obrigado Brazil!

Lees verder

Lees minder

Dagboek flow

Onze onderzoeksreizen doen wij eigenlijk altijd in een versneld programma. Voor het beste resultaat en om echt van de reis te kunnen genieten adviseren wij je om meer tijd te nemen. Ben je geïnspireerd geraakt door het lezen van ons dagboek en wil je ook zo'n reis maken? Voor deze reis adviseren wij je op de volgende punten te letten;

Mensen onderschatten de Noord Pantanal vaak qua kosten. Zelf rijden kan maar wij vinden dat beter passen bij de Zuid Pantanal. Zeker het gebied bij Nobres staat qua toerisme in de kinderschoenen en dus is enige flexibiliteit wel een vereiste. De omgeving is echter geweldig!
Om je kans op het spotten van een jaguar te vergroten nemen we vaak een boot vanaf Porto Joffre. Je kunt hier ook slapen maar dat is relatief duur en dus kiezen we vaak voor een transfer terwijl je gewoon in je eigen lodge in de Pantanal slaapt.
In het gebied rond Nobres kun je, net als bij Bonito, heerlijk snorkelen. Vanwege de staat van de wegen moet je in de Noord Pantanal wel wat langer rekenen en zeggen kilometers niet zo veel.

Wij schrijven graag een gepersonaliseerde offerte die bij jouw wensen past. Denk er aan dat je je nooit over de kop reist, dat is zonde en kun je niet optimaal genieten. Voor iedereen is het tempo anders net zoals de reishoogtepunten voor iedereen anders zullen zijn. We gaan altijd uit van 2 tot 3 weken maar met meer of minder is er natuurlijk ook van alles mogelijk.

Bekijk ook onze voorbeeldreis.

Hallo Hans

Wij zijn inderdaad vrijdag 24 augustus teruggekomen na een geweldige en onvergetelijke reis naar Brazilië. We geven graag feedback over onze ervaringen. In het algemeen zijn we enorm positief en zouden vrienden en bekenden aanraden deze reis ook te maken met jullie organisatie. Alles was goed geregeld, de excursies en extra’s waren helemaal top en onvergetelijk, alle mensen die ons kwamen ophalen of wegbrengen waren elke keer op tijd - een hele prestatie in Brazilië!

Ik zal puntsgewijs onze reis doorlopen met opmerkingen.

Rio de Janeiro hotel Mirador/Copacabana

prima opgehaald door chauffeur. Heerlijk na een lange vlucht - snel door naar het hotel.
Opmerkingen: het was slechts een hotelovernachting. Kamer en ontbijt waren prima.

Ilha Grande

’s ochtends keurig op tijd opgehaald door chauffeur; prima rit. Tijdens de rit ook ruimte om even te pauzeren
Geweldig hotel – mooi uitzicht, mooie kamer, vriendelijke mensen. Het was wel een behoorlijk klim met de koffer/tas achter je aan – eerst omhoog, dan omlaag, dan stuk over het strand en dan een fors stuk omhoog. Ikzelf (=Paula) kreeg in Ilha Grande de volgende dag door de pittige tocht naar de overkant van het eiland (mooie uitzichten, mooie strand etc) last van mijn knie waarbij de klim naar het hotel erg zwaar voor me werd. Ron en de kinderen hebben dan ook een avond eten voor mij gehaald zodat ik niet de hele nog een zou moeten maken. Ik benoem dit omdat het iets is waar rekening mee gehouden mag worden bij ouderen/ mensen met lichamelijke klachten
ATM: gelukkig hadden wij geld van te voren opgenomen in NL en hadden we een bankpas en Credit Card bij ons, want in Ilha Grande is geen ATM of bank aanwezig. Wellicht iets om even van tevoren aan te geven.

Paraty

Weer een geweldig hotel, perfect gelegen – mooie stad
Door de overbelasting van mijn knie op Ilha Grande was het lopen op die keien bijna onmogelijk - ook iets om rekening mee te houden zoals ik hierboven aangaf.

Sao Paulo

Chauffeur Luiz was enorm behulpzaam en vriendelijk en rijdt uitstekend!
Trianon hotel prima locatie dicht bij de Paulista. Goed gekozen door jullie.
Doordat ik tot mijn 17e in SP heb gewoond, hebben we heerlijke dagen gehad in Sao Paulo.

Foz de Iguacu

prima hotel en natuurlijk zijn de watervallen een geweldige ervaring.
Helicopter was ook top geregeld. Wat een ervaring!
Onze gids Nestor spreekt goed Engels en in overleg met hem hebben we onze programma opgesteld. Ik kom later terug op Nestor.
Chauffeur ben ik helaas naam van vergeten maar hij reed ook goed.

Campo Grande

Reis dag naar Campo Grande was erg lang en vermoeiend. Door oververmoeidheid hebben we de bordjes naar Sidrolândia gemist, waarbij we enorm om zijn gereden. Tip: geef mensen een betere plattegrond, niet alleen een uitgelichte versie waarbij we beter onze route hadden kunnen uitstippelen.
We zijn daarna maar op de navigatie gaan rijden - door het invoeren van het adres. Echter het adres voor verblijf in Bonito lijkt niet goed in de papieren te staan of was voor ons in ieder geval niet helder. Er stond als adres ‘ Rod. Bonito / Guia Lopes da Laguna’ . Als je dit intikt in de navigatie, kom je in een soort sloppenwijk in Guia Lopes de Laguna uit. Na enig zoeken en vragen (wij weer blij dat ik Portugees spreek!!), de routebeschrijving er maar weer bijgepakt en toen bleek dat we door moesten naar de volgende plaats – Bonito.
* Rod staat voor Rodiviária, dus dat betekent “weg”, maar dat wisten we toen nog niet. Het is dus de verbindingsweg tussen die 2 plaatsen.

De Auto - Fiat Doblo

Grote auto, maar viel tegen qua ruimte - dit kwam omdat er 2 stoelen op de derde rij zitten, welke niet in de vloer zakken of er uitgehaald kunnen worden. Ook de wegligging (hoog zwartepunt) was niet al te best. Achteraf had ik toch liever gekozen voor de jeep RENEGADE. Deze was bovendien in de automaat uitvoering slechts een paar euro duurder.
Achteraf snappen we waarom jullie dat ons aanraadden: omdat onze gids Alessandra ook met ons moest meerijden en er dus 6 volwassenen in één auto moeten. Alessandra heeft alleen in Bonito mee kunnen rijden. We konden haar niet meenemen naar Pantanal vanwege onze bagage. Zij moest met OV reizen - in Brazilië!! Dat vonden we voor haar heel rot.

Bonito

Prachtig hotel en omgeving.
Het snorkelen was een van de top ervaringen van deze reis. Wat hebben we allemaal genoten ervan. Eten was ook goed!
Burraco das Araras was ook prachtig. Hele mooie ervaring
Ik heb de blauwe grot alleen gemist, dat had ook in het programma gemogen. Door de regen raadde Alessandra het ons af omdat het lichtinval toch niet goed zijn.

Pantanal

De weg erheen was eindeloos en vervelend, deels ook omdat het had geregend en ‘dirt route’ een wat grotere uitdaging werd in de Fiat.
Hotel en eten helemaal top. Excursies waren geweldig. Wat hebben we genoten van onze dagen daar. Maakte de weg erheen helemaal de moeite waard.
Onze excursies waren paardrijden / lange ochtend wandeling / boottocht / piranha’s vissen / nacht excursie.
Alessandra krijgt van ons top complimenten. Wat een fijne en lieve gids. Haar Engels is uitstekend en haar kennis over de dieren, het land, de omgeving is ook uitstekend. Wat hebben we met haar geboft!
Terug rijden naar Campo Grande ging een stuk soepeler – alle modderpoelen waren inmiddels opgedroogd

Rio

De reis erheen (van Pantanal -.> Campo Grande – Sao Paulo -> Rio) was ook een vermoeiende en lange dag. Tevens ga je weer 1 uur verder in tijd. Ongelukkig vonden we dat we de volgende ochtend al heel vroeg in Copacabana moesten zijn voor de fietstour. We moesten op eigen gelegenheid er komen. Als je laat aankomt na een vermoeiende dag, is het lastig om zo snel te weten hoe je dat moet doen, hoeveel tijd het kost enz. Gelukkig hielp het hotel ons met het ontbijt te vervroegen en taxi's voor ons te regelen.
Eerlijk gezegd hebben we geprobeerd de tour uit te stellen maar omdat het zondag avond was, hebben ze niet gereageerd op onze SMS en kozen we ervoor toch te gaan.
De tour was met Marco, en we hebben genoten. Hij woont slechts 5 jaar in Rio maar weet met zijn nuchtere Rotterdamse blik veel over Rio te vertellen en heeft ons veel laten zien en vragen beantwoord.
We kwamen overigens aan met rugzakken bij de fietstour en Marco raadde af die mee te nemen. Het zou goed zijn om dit vooraf aan mensen te vertellen en wat ze wel en niet mee moeten nemen voor de fietstocht. We moesten onderweg petjes kopen want die lagen natuurlijk in ons rugzakje en omdat we die snel moesten achterlaten, hadden we die niet mee. Ook moesten we een paar keer water kopen, dat zou ook in de tour moeten zijn inbegrepen! (Dat was in het Pantanal wel het geval dus misschien waren we verwend geraakt!!)
Hotel was prachtig. Er was alleen een foutje gemaakt in de boeking, we waren voor 3 nachten en niet voor 4 nachten geboekt. Voor de kinderen had dat geen gevolgen maar wij moesten naar een kleinere kamer verhuizen voor de laatste avond.
Ontbijt en personeel heel vriendelijke en behulpzaam. Zoals ik al aangaf werd de ontbijttijden vervroegd als we er om vroegen. Ook bakte Rosangela, die het ontbijt regelde, elke ochtend een heerlijke taart voor bij het ontbijt!
Zelf hebben we nog een city-tour per voet (gratis) en een city tour langs alle bijzondere plekken gedaan (Suikerberg/Pao de Acucar, Corcovado, carnaval trappen, sambadrome, Maracana voetbalstadion, de trappen). De fietstocht en deze twee tours zouden wij iedereen die Rio bezoekt aanraden. De gratis wandeltocht geef je aan het eind vrijwillig een bijdrage

Dan een paar losse dingen

Tweetalige gidsen

In jullie beschrijvingen, staat elke keer dat de gidsen of chauffeurs tweetalig zijn. Dat klopt niet helemaal. De chauffeurs in Rio (naar Ilha Grande en naar Paraty en naar Sao Paulo) spraken geen woord Engels. Ze weten 5 woorden in het Spaans waarbij ze zichzelf als tweetalig zien. Voor mij is dat geen probleem omdat ik zelf wel Portugees spreek, maar ik zie het als valse verwachtingen.

Je komt er altijd uit (denk ik) als toerist zonder de taal te spreken, maar eigenlijk kan er niet geschreven worden dat de chauffeurs tweetalig zijn!

Nestor - Foz de Iguacu

Positief - Nestor sprak goed Engels, was erg behulpzaam en een goede planner en heeft voor ons een top plek geregeld bij een dans/diner-avond.

Negatief - wij hebben het gevoel dat Nestor het zo georganiseerd heeft dat bij provisie of extra geld opstrijkt op een niet al te eerlijke manier. Zijn stijl is heel charmant en innemend, en achteraf weet je dat je belazerd en gemanipuleerd bent.

Hij betaalde alles vooraf en gaf aan dat we dat achteraf met hem zouden verrekenen – maar rekent het dan wel heel erg naar zichzelf toe. Bij het afrekenen met de door hem voorgeschoten geld (restaurants/ vogelpark / Argentijnse kant ), heeft hij veel meer berekend dan werkelijk is uitgegeven. Bv hij heeft per persoon R$ 75 berekend voor de vogelpark terwijl dat R$ 45 had moeten zijn. Ook kon ik door voedselvergiftiging niet mee naar de Argentijnse kant. Dus er zijn maar 4 tickets a R$ 115 gekocht maar 5 afgerekend. Dat ging ook heel subtiel. Het gebeurde bij vertrek uit het hotel heel vroeg in de ochtend. Bij het hardop berekenen van alle kosten zei hij: "dat vijfde ticket halen we er zo af van het totaalbedrag, maar laten we even daar gaan staan om het verder uit te rekenen.” Dat doe je dan, en vervolgens vergeet je uiteraard in de vroege ochtend om dat bedrag af te trekken van het geheel. Ook dat noemen we subtiel en manipulatief!!
Hij is pusherig qua activiteiten. Hij gaf aan dat we een boottocht gingen doen, en toen we zeiden dat we dat niet wilden was het ok. De volgende dag zegt hij, "ja we gaan morgen de boottocht doen, is heel leuk.” Vervolgens praatte hij door over iets anders waarbij je jezelf verbaasd afvraagt of je dat nou wel of niet zou doen. Gelukkig hebben we hem daarna duidelijk gemaakt dat we dat niet gingen doen, maar is een voorbeeld hoe subtiel je een richting gestuurd wordt.
Ons gaat het niet om het geld - we hebben al onze gidsen en begeleiders een goede fooi gegeven, dus ook Nestor en de chauffeur - maar het geeft je achteraf een naar gevoel. Nestor zou dit niet moeten doen - het is een goede gids, maar hij moet stoppen met sjoemelen.

Ik hoop dat jullie met ons feedback wat kunnen. Je mag me ook bellen mocht je meer over iets wilt weten.

Nogmaals – we hebben een top vakantie gehad – bedankt voor het organiseren!

Hartelijke groeten

Paula en Ron

Pantanal Revisited